Glacier tan – Khởi động núi lửa ngủ yên?

1. Khi băng tan, magma chuyển mình

Thời gian gần đây, nhiều nghiên cứu khoa học quốc tế cảnh báo: sự tan chảy nhanh chóng của sông băng không chỉ là dấu hiệu rõ rệt của biến đổi khí hậu, mà còn có thể kích hoạt sự thức tỉnh của các núi lửa “ngủ yên” hàng nghìn năm.

Theo nghiên cứu của Viện Địa lý Alfred Wegener (Đức) và Đại học Iceland, khi lớp băng dày tan rút, áp suất nén lên lớp vỏ Trái Đất giảm mạnh. Sự mất cân bằng này tạo điều kiện cho dung nham và khí núi lửa di chuyển dễ hơn, làm tăng khả năng phun trào.

2. Những điểm nóng tiềm ẩn: Từ Bắc Cực đến Nam Cực

Các khu vực từng bị băng bao phủ lâu đời như:

+ Iceland, Greenland

+ Alaska (Mỹ), British Columbia (Canada)

+ Dãy Andes ở Nam Mỹ

+ Bán đảo Nam Cực

Đều đang được cảnh báo là vùng rủi ro núi lửa tăng cao. Tại Iceland, một số miệng núi lửa từng được xem là đã “chết” hiện đang cho thấy hoạt động địa chấn rõ rệt.

3. Hiệu ứng domino địa chất

Việc tan băng không chỉ làm trồi núi lửa mà còn kéo theo hàng loạt rủi ro khác:

+ Gia tăng động đất nông (magnitude thấp nhưng tần suất cao)

+ Thay đổi dòng nước ngầm, phá vỡ cân bằng địa chất khu vực

+ Phát thải khí nhà kính từ các hồ nước băng tan (methane, CO₂), tạo vòng lặp nóng lên toàn cầu

4. Chúng ta cần gì?

Giám sát địa chấn và nhiệt độ mặt đất thường xuyên tại các khu vực băng tan.

Tích hợp dữ liệu băng quyển với mô hình núi lửa để cảnh báo sớm.

Xây dựng khung pháp lý ứng phó thiên tai đa tầng, kết hợp khoa học môi trường với quản trị địa phương.

Kết luận: Glacier tan không chỉ là biểu tượng của biến đổi khí hậu – nó còn là “công tắc” đánh thức các thế lực địa chất bị lãng quên. Trong thế kỷ 21, việc hiểu rõ mối quan hệ giữa khí hậu và lòng đất không chỉ là khoa học, mà còn là sống còn. Khi trái đất nóng lên, không chỉ những gì trên bề mặt thay đổi – mà cả sâu trong lòng nó cũng đang cựa mình.

Nguồn: Nature Geoscience, AGU.org, DW News Climate.