MRI siêu nhanh phát hiện hóa học não sống – Bước ngoặt mới trong chẩn đoán sớm bệnh lý thần kinh

1. Một bước đột phá trong công nghệ chẩn đoán thần kinh

Mới đây, nhóm nghiên cứu tại Đại học Illinois Urbana–Champaign (Hoa Kỳ) đã công bố công nghệ MRI siêu nhanh chỉ trong 12 phút, không chỉ ghi lại hình ảnh cấu trúc não, mà còn "nhìn xuyên" vào hoạt động hoá học bên trong các vùng não sống. Công trình được công bố trên ScienceDaily ngày 1/7/2025.

Điểm đột phá:

+ Thời gian quét chỉ 12 phút, nhanh gấp 5 lần MRI phân tử thông thường.

+ Kết hợp công nghệ MR Spectroscopy (MRS) với AI, giúp phân tích nồng độ của các phân tử chuyển hóa như: glutamate, GABA, creatine, choline...

+ Độ phân giải thời gian đủ để quan sát được dao động sinh học liên tục, tương tự như EEG nhưng với dữ liệu hóa học sâu hơn.

2. Ứng dụng trong chẩn đoán bệnh thần kinh

* Một trong những ứng dụng nổi bật của công nghệ này là phát hiện sớm các rối loạn thần kinh như Alzheimer, Parkinson, trầm cảm, và động kinh:

+ Trước khi triệu chứng lâm sàng xuất hiện, sự thay đổi chuyển hóa ở vùng hippocampus, thalamus hoặc vỏ trán có thể được ghi nhận.

+ Mô hình AI đi kèm có khả năng học sâu từ hàng ngàn hồ sơ bệnh nhân để dự đoán nguy cơ tiến triển bệnh trong 3–5 năm tới.

3. Ý nghĩa thực tiễn

Rút ngắn thời gian chẩn đoán, giúp nâng cao hiệu quả sàng lọc tại bệnh viện và phòng khám thần kinh.

Giảm chi phí vận hành máy MRI, mở rộng khả năng ứng dụng tại các cơ sở y tế tuyến tỉnh hoặc tư nhân.

Tăng cơ hội can thiệp sớm, kéo dài thời gian sống độc lập cho bệnh nhân Alzheimer.

Kết luận: Công nghệ MRI siêu nhanh tích hợp phân tích hóa học không chỉ giúp “nhìn thấy” não bộ hoạt động ra sao – mà còn dự đoán tương lai nhận thức của chúng ta.

Nguồn: Harvard Medical School, MIT NeuroTech, ScienceDaily.