Gia đình là môi trường xã hội đầu tiên hình thành cảm xúc, thói quen và nhân cách của trẻ.
Theo nghiên cứu của UNICEF (2023), trẻ em nhận được sự hỗ trợ tâm lý tích cực từ gia đình có khả năng chống chọi tốt hơn với stress, áp lực học tập và biến động xã hội.
Bộ GD&ĐT Việt Nam cũng khuyến nghị: Gia đình cần phối hợp với nhà trường trong công tác tư vấn, hỗ trợ tâm lý học sinh để đảm bảo sự phát triển toàn diện.
a. Lắng nghe chủ động
Đặt mình vào vị trí của con, lắng nghe mà không phán xét.
Khuyến khích con chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc hằng ngày, kể cả những điều nhỏ nhặt.
b. Xây dựng sự tin tưởng
Tránh áp lực thành tích, so sánh con với người khác.
Tạo không gian an toàn để con cảm thấy được chấp nhận và yêu thương vô điều kiện.
c. Trang bị kiến thức tâm lý cơ bản
Hiểu các giai đoạn phát triển tâm lý của trẻ theo lứa tuổi.
Nhận diện sớm dấu hiệu lo âu, trầm cảm, tự ti ở con để kịp thời hỗ trợ hoặc tìm kiếm sự trợ giúp chuyên môn.
d. Làm gương về quản lý cảm xúc
Trẻ em học bằng cách quan sát. Phụ huynh cần làm mẫu về cách xử lý cảm xúc lành mạnh, như kiểm soát tức giận, giao tiếp tích cực, biết xin lỗi khi sai.
e. Phối hợp chặt chẽ với nhà trường
Tham gia các buổi họp, tọa đàm về tâm lý học đường.
Khi có vấn đề, nên chủ động trao đổi với giáo viên chủ nhiệm, chuyên viên tư vấn học đường.
Áp đặt kỳ vọng quá mức: Ép con học quá nhiều, kỳ vọng điểm số cao vô hình tạo ra áp lực nặng nề.
Thiếu lắng nghe: Chỉ quan tâm đến kết quả, không quan tâm đến quá trình và cảm xúc của con.
Sử dụng đòn roi hoặc mắng mỏ: Làm tổn thương tâm lý, gây ra sự sợ hãi, mất kết nối giữa cha mẹ và con cái.
Xem nhẹ dấu hiệu tâm lý bất ổn: Nghĩ rằng "trẻ con thì có gì mà căng thẳng", từ đó bỏ lỡ cơ hội can thiệp sớm.
Trong một thế giới nhiều áp lực và thay đổi nhanh chóng, gia đình chính là "lá chắn" quan trọng giúp học sinh phát triển tâm lý lành mạnh và bền vững. Khi phụ huynh đồng hành đúng cách, học sinh không chỉ thành công trong học tập mà còn trở thành những người trưởng thành hạnh phúc, tự tin và có khả năng thích ứng với mọi thử thách.
Nguồn: UNICEF Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo, WHO, Báo Tuổi trẻ.
Đầu tư tài chính vào giáo dục, cụ thể là cho con cái đi du học ở các nước tiên tiến là một sự đầu tư cho tương lại. Ngoại ngữ là công cụ quan trọng để mọi người tiến lại gần nhau hơn
Trong khi đổi mới giáo dục đang là mục tiêu lớn của quốc gia, thì tình trạng học sinh chịu áp lực nặng nề vì thi cử, điểm số và bệnh thành tích vẫn đang diễn ra trên diện rộng. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của học sinh mà còn đặt ra câu hỏi lớn về hiệu quả thực sự của giáo dục hiện nay.